Butterfly effect geeft een gemeenschap vleugels

Butterfly Effect geeft een gemeenschap vleugels

Woensdag 11 juni 2025

Wat begon met tiny houses voor vrijwilligers bij een zorginstelling, groeide uit tot een sociale onderneming die steeds meer voet aan de grond krijgt in Nederland. Butterfly Effect bouwt zorgzame gemeenschappen met buurtverbinders: mensen die vrijwillig hun talent inzetten voor meer betrokkenheid, samenredzaamheid en woongeluk.

Van vlinderslag tot orkaan

Oprichter Stijn van Kreij ontwikkelde het concept vanuit het idee dat iets kleins, iets groots in beweging kan zetten.

“Butterfly effect is een wetenschappelijke term uit de chaostheorie,”
vertelt hij. “Die beschrijft dat een vlinderslag aan de ene kant van de wereld, aan de andere kant een orkaan kan veroorzaken door allerlei toevalligheden ertussenin. Als we dat vertalen naar onze organisatie, dan zien we alle toevallige ontmoetingen tussen mensen als vlinderslagen. Ze lijken onbeduidend – zoals een kopje koffie drinken of een praatje maken bij de brievenbus – maar samen vormen ze een bron, lees: een orkaan, van welzijn voor bewoners.”

Minimaal twee dagdelen per week

Butterfly Effect is actief in veertien gemeenschappen in Nederland. De eerste startte in 2021: Wij zijn Zuiderschans in ’s-Hertogenbosch, een samenwerking tussen een zorgorganisatie, woningcorporatie en Butterfly Effect.
Daar wonen elf buurtverbinders letterlijk tussen de bewoners in.

“Binnen ons concept krijgen buurtverbinders een eigen woning toegewezen. Daar betalen ze gewoon huur voor. Als buurtverbinder spreek je met ons af dat je minimaal twee dagdelen per week jouw talent vrijwillig inzet voor een bruisende buurt. Dat kan gaan om allerlei dingen: van samen boodschappen doen tot het organiseren van een leuke avond.”

De organisatie richt zich op buurten waar weinig sociale samenhang is. Soms is er wat scepsis bij de start, vertelt Van Kreij:

“Een buurtverbinder werd laatst aangesproken door een oudere bewoner: ‘Ge bent zeker van dat jonge grut hier?’”
Lachend: “Buurtverbinders worden soms niet meteen met open armen ontvangen. Maar dat komt altijd goed.”

Verbinding als basis

De Eemgaarde in Amersfoort is de nieuwste gemeenschap waar Butterfly Effect actief is, in samenwerking met Woonzorg Nederland. Het is een wooncomplex voor ouderen, aan de rand van een rustige wijk. De buurtverbinders nemen er geleidelijk hun intrek.

De groep is divers: van jong tot oud, werkend of gepensioneerd – allemaal gemotiveerd om iets voor anderen te betekenen.

“Tijdens bijeenkomsten voor toekomstige buurtverbinders krijg je echt weer vertrouwen in de mensheid,”
zegt Van Kreij. “Er zijn zó veel mensen die iets goeds willen doen voor een ander.”

Ondersteuning en coaching

Butterfly Effect helpt deze mensen op weg.

“Vaak willen mensen wel, maar weten ze niet hoe. Dat zijn we een beetje verleerd,”
zegt Van Kreij.
“Onder de vleugels van Butterfly Effect gaat dat makkelijker. Mensen weten dat je deze rol hebt, je krijgt coaching en staat er niet alleen voor. Je vormt een groep en leert van elkaar.”

Een gemeenschap zoals De Eemgaarde laat volgens hem zien hoe het ook kan: zorgzame buurten waarin mensen elkaar kennen en ondersteunen. Dat zorgt voor meer woongeluk en minder professionele zorg. In bestaande projecten zoals Zuiderschans en Landpark Assisië zijn de effecten al zichtbaar:

“Een betrokken gemeenschap verhoogt de samenredzaamheid, vermindert eenzaamheid en geeft echt een thuisgevoel.”

Minder banen, niet per se personeelstekort

Volgens Van Kreij schuurt het soms met hoe onze zorg is ingericht.

“Het systeem is overgestructureerd. Professionals regelen alles rond kwetsbare mensen, vaak met de beste bedoelingen. Maar een boterham eten of aandacht geven hoeft niet door iemand met een diploma. Dat kan ook gewoon door een buur. Ik durf dan ook te zeggen dat we geen personeelstekort hebben, maar dat er te veel banen zijn.”

Dankzij buurtverbinders kunnen zorgprofessionals zich richten op kerntaken, terwijl het alledaagse contact juist binnen de gemeenschap plaatsvindt.

Kleine gebaren, grote impact

De kracht zit volgens Van Kreij in het dagelijkse leven:

“Een man wiens magnetron het niet deed, kreeg hulp van een buurtverbinder. Met één druk op de knop was het opgelost. ‘Zo, jij bent technisch,’ zei hij. Dat zijn kleine dingen, maar ze maken een groot verschil.”

Een dorpshuis als hart van de gemeenschap

Een ander voorbeeld komt van Landpark Assisië:

“Daar werd een ongebruikt dorpshuis weer tot leven gebracht. Elke zaterdagochtend is er nu een koffie-inloop. En in een andere gemeenschap is er elke vrijdag een lunch met meer dan dertig mensen.”

Dat soort ontmoetingen zijn goud waard. Van Kreij vindt dat de waarde van ontmoetingsplekken wordt onderschat:

“Als je een buurtcentrum sluit, vertaalt dat zich vijf jaar later in hogere zorgkosten. Daar ben ik van overtuigd.”

Een beweging van betekenis

Butterfly Effect wil doorgroeien naar tienduizend buurtverbinders in 2030. Niet per se onder hun eigen vlag, zolang het idee maar navolging krijgt.

“Ik zie een heleboel vitale ouderen met veel tijd en talent. Het geeft een goed gevoel om van betekenis te zijn.”

Wie meer wil weten of zelf buurtverbinder wil worden, kan kijken op: butterflyeffect.nl

‍